ริ้วขบวนที่ ๑
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ ๑
ริ้วขบวนที่ ๒
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ ๒
ริ้วขบวนที่ ๓
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ ๓
ริ้วขบวนที่ ๔
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ ๔
ริ้วขบวนที่ ๕
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ ๕
ริ้วขบวนที่ ๖
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ ๖
การอัญเชิญพระบรมศพจากพระมหาปราสาทไปสูพระเมรุมาศ หรืออัญเชิญพระบรมอัฐิจากพระเมรุมาศ
มาสูพระบรมมหาราชวัง พระบรมราชสรีรางคารไปบรรจุหรือลอยพระอังคาร ตามโบราณกาลจะอัญเชิญดวยขบวนพระราชอิสริยยศ
ซึ่งเรียกวา “ริ้วขบวน” โดยแตละริ้วขบวนมีคนหาม คนฉุดชักจํานวนมาก พร้อมด้วยเครื่องประกอบพระอิสริยยศ
การจัดริ้วขบวนเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีขบวนพระบรมราชอิสริยยศ
จำนวน ๖ ริ้วขบวน โดยมีการบูรณะตกแต่งราชรถ ราชยาน และเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ เพื่อให้พร้อมสำหรับการอัญเชิญพระบรมศพ
พระบรมอัฐิ และพระบรมราชสรีรางคาร
รวมทั้งซักซ้อมการเคลื่อนขบวนให้งดงามประหนึ่งราชรถเคลื่อนบนหมู่เมฆส่งเสด็จสู่สวรรค์
- ทั้งหมด
- เครื่องประกอบ
- เครื่องแต่งกาย
- ริ้วขบวนที่ ๑
- ริ้วขบวนที่ ๒
- ริ้วขบวนที่ ๓
- ริ้วขบวนที่ ๔
- ริ้วขบวนที่ ๕
- ริ้วขบวนที่ ๖
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสถาปนากองลูกเสือป่าขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2454 มีพระราชประสงค์ที่มีเพลงบรรเลงคำนับสำหรับกองเสือป่า พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต พระนิพนธ์ถวาย ทรงนำเพลงบุหลันลอยเลื่อนอัตราจังหวะ 2 ชั้น ซึ่งเป็นเพลงไทยเดิม ในพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย มาเรียบเรียงทางบรรเลงใหม่ในรูปแบบดนตรีสากล และบรรเลงด้วยแตรวง
เพลงสรรเสริญพระนารายณ์ ไม่ทราบข้อมูลที่ชัดเจน หากแต่นำมาเชื่อมโยงกับการจดบันทึกของลาลูแบร์ราชทูตฝรั่งเศส ที่เข้ามาสมัยอยุธยาและพบหลักฐานจากสาส์นสมเด็จ ที่เป็นลายพระหัตถ์โต้ตอบกันระหว่าง สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์กับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เล่ม ๒๓ เรื่องเพลงสรรเสริญพระนารายณ์
“เพลงพญาโศก” หรือ “เพลงโศกประจำชาติ” พระนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะทรงดำรงพระยศเป็นสมเด็จเจ้าฟ้า กรมหลวงฯ เสนาบดีกระทรวงทหารเรือ ได้ทรงนำเพลงพญาโศกอัตรา 2 ชั้นมาเรียบเรียงเป็นโน้ตสากล ทั้งเพิ่มเติมเสียงประสานให้มีความไพเราะเป็นแบบเพลงตะวันตกเพื่อให้กองแตรวงทหารบรรเลงแทนเพลงสโลว์มาร์ชที่เป็นของต่างชาติ
เป็นราชรถที่เชิญพระโกศพระบรมศพ พระศพของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศ์ ที่ทรงรับราชการทหารเมื่อครั้งดำรงพระชนม์ชีพ แทนพระยานมาศสามลำคานตามธรรมเนียมเดิม
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เครื่องแต่งกายในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วขบวนที่ ๖ ขบวนกองทหารม้าเชิญพระบรมราชสรีรางคารจากพระศรีรัตนเจดีย์ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ไปบรรจุ ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามและวัดบวรนิเวศวิหาร
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วขบวนที่ ๕ เชิญพระโกศพระบรมอัฐิจากพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ขึ้นประดิษฐาน ณ พระวิมานบนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วขบวนที่ ๔ เชิญพระโกศพระบรมอัฐิและพระบรมราชสรีรางคารจากพระเมรุมาศ เข้าสู่พระบรมมหาราชวัง
เส้นทางขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วขบวนที่ ๓ เชิญพระโกศทองใหญ่โดยราชรถปืนใหญ่ เวียนพระเมรุมาศโดยอุตราวัฏ (เวียนซ้าย) ๓ รอบ แล้วเชิญพระโกศทองใหญ่ขึ้นประดิษฐานบนพระเมรุมาศ
เส้นทางขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วขบวนที่ ๒ เชิญพระบรมโกศโดยพระมหาพิชัยราชรถ จากหน้าวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามไปยังพระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง
พระเสลี่ยงกลีบบัวเป็นพระราชยานที่ใช้กำลังพลหาม จำนวน ๑๖ คน สำหรับสมเด็จพระสังฆราชหรือพระราชาคณะนั่งอ่านพระอภิธรรมนำพระโกศพระบรมศพจากพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทออกจากพระบรมมหาราชวัง ไปยังพระมหาพิชัยราชรถที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม และนำขบวนพระบรมราชอิสริยยศ เมื่อเชิญพระโกศพระบรมศพเวียนรอบพระเมรุ
เส้นทางขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วขบวนที่ ๑ เชิญพระโกศทองใหญ่โดยพระยานมาศสามลำคาน จากพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ไปยังพระมหาพิชัยราชรถ หน้าวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
ขบวนกองทหารม้า เชิญพระบรมราชสรีรางคารจากพระศรีรัตนเจดีย์ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยรถยนต์พระที่นั่งออกจากพระบรมมหาราชวัง ทางประตูวิเศษไชยศรี ไปยังวัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามและวัดบวรนิเวศวิหาร
ในริ้วขบวนมีเครื่องสูงประกอบพระอิสริยยศที่สืบทอดคติความเชื่อเกี่ยวกับการจัดงานพระบรมศพ หรือพระศพของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศ์เมื่อส่งเสด็จสู่สวรรคาลัยมาเป็นเวลายาวนาน จนกล่าวได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมราชประเพณีที่สำคัญของชาติ
เวชยันตราชรถมีลักษณะเป็นราชรถทรงบุษบก ทำด้วยไม้แกะสลักลงรักปิดทองประดับกระจก สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เพื่อใช้เป็นรถที่นั่งรองในพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก ในปี พ.ศ. ๒๓๓๙
เกรินบันไดนาค คืออุปกรณ์ที่ใช้เชิญพระโกศพระบรมศพขึ้นหรือลงจากราชรถและพระเมรุมาศแทนการใช้นั่งร้านไม้ต่อยกสูงแบบสมัยโบราณ ที่ใช้กำลังคนยกขึ้นลง โดยทำเป็นรางเลื่อนขึ้นลงด้วยกว้านหมุน ลักษณะการใช้งานเหมือนลิฟต์ในปัจจุบัน
พระที่นั่งราเชนทรยาน เป็นพระราชยานที่ใช้ประดิษฐานพระโกศพระบรมอัฐิในขบวนพระบรมราชอิสสริยยศ ริ้วที่ ๕ จากพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ขึ้นประดิษฐาน ณ พระวิมานบนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
ขบวนพระบรมราชอิสสริยยศ ริ้วที่ ๔ เชิญพระโกศพระบรมอัฐิประดิษฐานในบุษบกพระที่นั่งราเชนทรยาน และเชิญพระบรมราชสรีรางคารประดิษฐานในพระที่นั่งราเชนทรยานน้อย จากพระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง เข้าสู่พระบรมมหาราชวัง
พระยานมาศสามลำคาน เป็นยานที่มีคานหามขนาดใหญ่ ทำด้วยไม้จำหลักลวดลายลงรักปิดทอง มีพนักโดยรอบ ๓ ด้าน และมีคานหาม ๓ คาน จึงเรียกว่า พระยานมาศสามลำคาน อยู่ในขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ ๑ ใช้สำหรับอัญเชิญพระบรมโกศจากพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทในพระบรมมหาราชวัง
ราชรถปืนใหญ่ เป็นราชรถที่เชิญพระโกศพระบรมศพ พระศพของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศ์ที่ทรงรับราชการทหารเมื่อครั้งดำรงพระชนม์ชีพ
แทนพระยานมาศสามลำคานตามธรรมเนียมเดิมจากพระบรมมหาราชวังหรือวังของพระบรมวงศ์ พระองค์นั้น ๆ สู่พระเมรุมาศ หรือพระเมรุ
งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
กระทรวงวัฒนธรรมได้กำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการจัดสร้างพระเมรุมาศ
สิ่งปลูกสร้างประกอบพระเมรุมาศ ตลอดจนการบูรณปฏิสังขรณ์ราชรถและพระยานมาศ
ในสมัยโบราณการเดินทางไปในที่ต่าง ๆ จะใช้พาหนะในรูปแบบต่าง ๆ ตามฐานะของผู้ใช้ ซึ่งนอกจากจะเป็นการใช้ในชีวิตประจำวันแล้ว พาหนะนั้น ๆ จะเป็นเครื่องหมายแสดงตำแหน่งทางราชการของผู้เป็นเจ้าของ
การอัญเชิญพระบรมศพสู่พระเมรุมาศ ณ ท้องสนามหลวง ประกอบด้วยริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ต้องบูรณะและตกแต่งราชรถ ราชยาน ให้พร้อมสำหรับอัญเชิญพระบรมศพ พระบรมอัฐิ และพระบรมราชสรีรางคาร รวมทั้งซักซ้อมการเคลื่อนขบวนให้งดงามประหนึ่งราชรถเคลื่อนบนหมู่เมฆเพื่อส่งเสด็จสู่สรวงสวรรค์
การอัญเชิญพระบรมศพจากพระมหาปราสาทไปสูพระเมรุมาศ หรืออัญเชิญพระบรมอัฐิจากพระเมรุมาศ
มาสูพระบรมมหาราชวัง พระบรมราชสรีรางคารไปบรรจุหรือลอยพระอังคาร ตามโบราณกาลจะอัญเชิญไป
ดวยขบวนพระราชอิสริยยศ ซึ่งเรียกวา “ริ้วขบวน”
พระมหาพิชัยราชรถมีลักษณะเป็นราชรถทรงบุษบก ทำด้วยไม้แกะสลัก ลงรักปิดทอง ประดับกระจก สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ใช้เพื่อการอัญเชิญพระโกศพระอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก (ทองดี) ออกพระเมรุ เมื่อพุทธศักราช ๒๓๓๙ ต่อมาใช้อัญเชิญพระบรมโกศพระมหากษัตรย์ และพระโกศพระบรมวงศ์จนถึงปัจจุบัน
คณะกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
กรมประชาสัมพันธ์ เลขที่ 9 ซอยอารีย์สัมพันธ์ ถนนพระราม 6 แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
