ริ้วขบวนพระราชอิสริยยศตามโบราณราชประเพณี

        พระมหากษัตริย์ไทยผู้ทรงทศพิธราชธรรม มีพระมหากรุณาธิคุณอย่างใหญ่หลวงต่อประเทศชาติ ทรงได้รับการยกย่องเป็นสมมติเทพ กล่าวคือเป็นเทวดาจุติลงมาอุบัติบนโลกมนุษย์ ครั้นเมื่อสวรรคตเท่ากับเป็นการเสด็จกลับสู่สรวงสวรรค์ พระราชพิธีอันเกี่ยวเนื่องกับพระบรมศพจึงถือเป็นการถวายพระเกียรติยศสูงสุดตามโบราณราชประเพณีการถวายพระเพลิงพระบรมศพ เพื่อน้อมส่งเสด็จพระมหากษัตริย์สู่สวรรคาลัย โดยอัญเชิญพระบรมโกศทรงพระบรมศพออกจากพระบรมมหาราชวัง ประดิษฐานบนพระมหาพิชัยราชรถ เคลื่อนสู่มณฑลพิธีท้องสนามหลวง อัญเชิญพระบรมโกศเวียนรอบพระเมรุมาศ จากนั้นจึงอัญเชิญพระบรมโกศขึ้นประดิษฐานเหนือพระจิตกาธาน แล้วจึงถวายพระเพลิง วันรุ่งขึ้นอัญเชิญพระบรมอัฐิและพระบรมราชสรีรางคารจากพระเมรุมาศไปประดิษฐานในพระบรมมหาราชวัง
        การอัญเชิญพระบรมศพจากพระมหาปราสาทไปสูพระเมรุมาศ หรืออัญเชิญพระบรมอัฐิจากพระเมรุมาศมาสูพระบรมมหาราชวัง พระบรมราชสรีรางคารไปบรรจุหรือลอยพระอังคาร ตามโบราณกาลจะอัญเชิญไปดวยขบวนพระราชอิสริยยศ ซึ่งเรียกวา “ริ้วขบวน” ซึ่งในแตละริ้วขบวนมีคนหาม คนฉุดชักจำนวนมาก พร้อมด้วยเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ ได้พร้อมด้วยเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ ไดแก เครื่องสูง พระกลด บังสูรยพัดโบก บังแทรก พุมเงิน พุมทอง จามร พระอภิรุมชุมสาย แวดลอมตามพระราชฐานันดรศักดิ์แหงพระบรมศพ หรือพระศพนั้น ๆ พรั่งพรอมดวยเครื่องประโคม เชน สังขแตร ป กลองชนะ พรอมสรรพดวยโขลนพลโยธาแหนําตามแซงเสด็จทั้งคูแห คูเคียง เป็นจํานวนมาก ซึ่งจะเขาขบวนและเคลื่อนขบวนไปอยางมีระเบียบและสงางาม
        การจัดริ้วขบวนเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ เป็นสิ่งที่สำคัญ จึงต้องบูรณะและตกแต่งราชรถ รวมทั้งราชยาน คานหาม ให้พร้อมสำหรับการอัญเชิญพระบรมศพ พระบรมอัฐิ และพระบรมราชสรีรางคาร รวมทั้งซักซ้อมการเคลื่อนขบวนให้งดงามประหนึ่ง
ราชรถเคลื่อนบนหมู่เมฆส่งเสด็จสู่สรวงสวรรค์
 
ที่มา : หนังสือ ราชรถ ราชยาน ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ กรมศิลปากร/ศูนยขอมูลขาวสาร สํานักพระราชวัง