ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ
เพลงสรรเสริญเสือป่า
๒๒ ตุลาคม ๒๕๖๐

เพลงสรรเสริญเสือป่า



        พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสถาปนากองลูกเสือป่าขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2454 มีพระราชประสงค์ที่มีเพลงบรรเลงคำนับสำหรับกองเสือป่า พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต พระนิพนธ์ถวาย ทรงนำเพลงบุหลันลอยเลื่อนอัตราจังหวะ 2 ชั้น ซึ่งเป็นเพลงไทยเดิม ในพระราชนิพนธ์ของ
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย มาเรียบเรียงทางบรรเลงใหม่ในรูปแบบดนตรีสากล และบรรเลงด้วยแตรวง
       

       เพลงสรรเสริญเสือป่านี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แตรวงกรมเสือป่าหลวงรักษาพระองค์ เริ่มบรรเลงเพลงนี้เป็นครั้งแรก
เมื่อวันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2454 ในการถือน้ำพิพัฒน์สัตยาและพระราชทานธงไชยเฉลิมพลกองเสือป่ามณฑลนครสวรรค์ 


การที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เริ่มบรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่าในการพระราชทานธงไชยเฉลิมพลเสือป่ามณฑลนครสวรรค์นี้ เป็นการพระราชทานพระเกียรติยศแก่
นายกองตรี สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอฯ ผู้ทรงพระนิพนธ์เพลงนี้ซึ่งทรงมีพระนามกรมพ้องกับนามมณฑลและทรงเป็นผู้บังคับการพิเศษกรมเสือป่ารักษาดินแดนมณฑลนครสวรรค์ด้วย


ต่อจากนั้นยังได้พบหลักฐานอีกว่า ได้โปรดเกล้าฯ ให้ใช้แตรวงบรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่าเป็นเพลงเคารพมหาศารทูลธวัชประจำคณะเสือป่า และศารทูลธวัชประจำ
กรมกองเสือป่า รวมทั้งในระหว่างเวลาเสด็จพระราชดำเนินทรงตรวจพลเสือป่าและลูกเสือในวโรกาสต่าง ๆ 


ต่อมาในพุทธศักราช 2456 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้ทรงนิพนธ์คำร้องขึ้นถวายเพื่อใช้กับเพลงสรรเสริญเสือป่า และทรงใช้เป็นเพลงคำนับสำหรับกองเสือป่าจนสิ้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากนั้นเมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติลง พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้โปรดเกล้าฯ ให้วชิราวุธวิทยาลัยฟื้นฟูการดนตรีขึ้นอีกครั้งหนึ่ง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเครื่องดนตรีและครูมาฝึกสอน เมื่อฝึกหัดนักเรียนจนสามารถจัดตั้งวงจุลดุริยางค์ขึ้นได้สำเร็จแล้ว พระยาภรตราชา (ม.ล.ทศทิศ อิศรเสนา) ผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย จึงได้กำหนดให้วงจุลดุริยางค์บรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่าในงานพิธีการของโรงเรียน เช่น
ในเวลาเปิด - ปิดพระวิสูตรพระบรมฉายาทิสลักษณ์บนหอประชุม ต่อมา จึงได้มีหน่วยงานต่าง ๆ จัดให้มีการบรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่าในวาระสำคัญที่เกี่ยวเนื่องใน
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เช่น


       - สำนักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติจัดให้วงโยธวาทิตบรรเลงเพลงนี้แทนการบรรเลงเพลงมหาฤกษ์เมื่อคราวพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
เมื่อวันที่ ๒๓ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๖ 

       - มูลนิธิพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้จัดให้มีการแสดงละครพระราชนิพนธ์หรือกิจกรรม ณ โรงละครศรีอยุธยา
หอวชิราวุธานุสรณ์ ก็ได้จัดให้มีการบรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่าก่อนเริ่มการแสดงละครหรือเริ่มกิจกรรม เป็นสัญญาณว่าพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เสด็จลงประทับทอดพระเนตรการแสดงละครหรือทรงเป็นประธานในการจัดกิจกรรมนั้น ๆ จึงนิยมกันว่า เพลงสรรเสริญเสือป่านี้คือ เพลงสรรเสริญพระบารมี
ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว


อนึ่ง เนื่องจากเพลงสรรเสริญเสือป่านี้ มีที่มาจากเพลงสรรเสริญพระบารมีเก่า ซึ่งมีที่มาจากพระสุบินนิมิตในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เพลงนี้จึงมีชื่อเรียกว่า สรรเสริญพระจันทร์บ้าง บุหลันลอยเลื่อนบ้าง บุหลันเลื่อนลอยฟ้าบ้าง นอกจากนั้น ในตอนท้ายของเพลงนี้ยังมีลักษณะที่พิเศษแตกต่างไปจากเพลงอื่น ๆ คือ ตอนจบของเพลงเสียงดนตรีจะค่อย ๆ เบาลง ๆ จนเงียบหายไปในราตรีกาล ฉะนั้น เมื่อทรงพระนิพนธ์เพลงสรรเสริญเสือป่าขึ้น จึงได้ทรงกำหนดให้ตอนท้ายของเพลงนี้ค่อยๆ เบาลงจนเงียบหายไปในที่สุด


 บทขับร้องเพลงสรรเสริญเสือป่า

  พวกเรา              
ตั้งสัตย์โดยจินตนา              
ปู่ย่าตายายไม่เสียดายชีวี             
เราฦาจักปล่อยให้ถอยศักดิ์ได้              
จนถึงว่าตัวจักตายเปนตาย              
เกิดเปนชาติไทย              
เหตุว่าเรารักชาติ              
เราหนอจงอารักษ์              
คอยผลาญสัตรูในนอกให้สิ้น            
                    ประนอมกันเข้าเปนเสือป่า
                    กตเวที
                    ปราบอรีเลื่องฦา
                    จะรกำ ฤ จะลำบากเท่าไร
                    ขณะถึงคราวควรตาย
                    ถึงอย่างไรไม่ยอมเปนทาส
                    แลศาสนาเปนอาจิณ
                    รัฐจักรแลพระจอมแผ่นดิน
                    แม้เสียชีพอย่าเสียสัตย์ ฯ 



เพลงสรรเสริญเสือป่า บรรเลงโดยกรมดุริยางค์ทหารบกในขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วที่ 2
ที่มา : กรมดุริยางค์ทหารบก



ลิงค์ที่เกี่ยวข้อง
+
เพลงสรรเสริญเสือป่า
+
เพลงสรรเสริญพระนารายณ์
+
เพลงพญาโศก
Top